其他
མཐོ་སྒང་དུའང་འཆར་ཡན་ལྡན་པའི་ཕྱི་དྲོའི་འཐུང་ཇ་ཡོད། 高原也有浪漫的下午茶
The following article is from AR阿热藏餐 Author 阿热藏餐
ཐུད་ནི་བོད་ཡུལ་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་མངར་ཟས་ཀྱི་གྲས་ཤིག་ཡིན། བོད་ཀྱི་བཟའ་བཏུང་རིག་གནས་ཞིབ་འཇུག་པ་གྲགས་ཅན་རྒན་ཀརྨ་བདེ་ལེགས་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན། ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་ཚད་ལྡན་ཡིག་ཆའི་ནང་དུ་བོད་རྒྱལ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའི་དུས་སྐབས་སུ་བོད་ཡུལ་དུ་མར་དང་ཐུད་བཟའ་བའི་བཟའ་བཏུང་གོམས་གཤིས་ཡོད་ལ་ད་བར་དུ་ལོ་ངོ་ཉིས་སྟོང་ལྷག་ཙམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པ་ཤེས་ཐུབ།
两千多年历史的酥油糕点
酥油糕点（ཐུད།）是藏地牧区的特色甜品之一，据藏族著名餐饮文化研究者嘎玛德来老师介绍，从敦煌文献记载可知第一代藏王聂赤赞布时期，藏地已有食用酥油糕点的饮食习惯，距今有两千多年的历史。
嘎玛德来老师介绍，在文献中有这样一段记载：“藏王聂赤赞布下凡时要求人们满足两个要求，第一是要制作形如雪鸡的酥油糕点，第二是要准备鹧鸪（吉祥四瑞之一）的烤肉”，故可猜测藏地酥油糕点最初的形状也并不是我们现在见到的圆形、方形或球形，很可能是一种如雪鸡等飞禽类的形状。
བོད་ཟས་ཐུད་ཀྱི་རིགས།
རྒན་ཀརྨ་བདེ་ལེགས་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཐུད་ཕལ་ཆེར་རིགས་དྲུག་ལ་དབྱེ་ཆོག་པ་སྟེ།
རིགས་དང་པོ། རྩམ་ཐུད། འདི་ནི་རྩམ་པ་དང་ཕྱུར་བ། མར། བུ་རམ་སོགས་བཟའ་བཅའི་རྒྱུ་ཆ་བྱས་ནས་བཟོས་པ་ཞིག་ཡིན། (པར་རིས་དང་པོའི་"1"ལ་གསལ།) རྩམ་ཐུད་ལ་ལ་ནི་ཆོ་གའི་སྐབས་སུ་བེད་སྤྱོད་པའི་ཚོགས་དང་འདྲ་བར་ཚོན་མདོག་དམར་པོ་བྱུགས་པའང་ཡོད་ལ། ཆོ་ག་མཇུག་སྒྲིལ་རྗེས་དགེ་འདུན་པས་རྩམ་པ་ལས་བཟོས་པའི་ཚོགས་སམ་ཐུད་ནི་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་ལ་བགོས་ནས་བཟའ་རུ་བཅུག་པ་ནི་ལྟོ་བ་བརྒྱག་པ་དང་བྱིན་རླབས་འཇུག་པའི་བདེ་སྐྱིད་ཁམས་བཟང་བརྒྱུད་སྤྲོད་བྱེད་པ་མཚོན།
藏地酥油糕种类
据嘎玛德来老师介绍，藏地传统的酥油糕大致可分为六种：
第一种：糌粑酥油糕，藏语称为“རྩམ་ཐུད།”，由糌粑、奶渣、酥油和红糖作为食材（图1中标“1”）。糌粑酥油糕在用于宗教仪轨时会涂上红色的颜料，藏语称为“ཚོགས་ཐུད།”，在仪轨结束后僧人会将糌粑糕分发给信众食用，有传递幸福安康之意。
第二种：酥油糕，藏语称为“ཞུན་ཐུད་དེ་གྲོ་མའི་ཐུད། ”，由奶渣、酥油、炒干磨成粉的人生果（蕨麻）为食材，在安多地区较为常见（图1中标“2”）。
第三种：奶渣酥油糕，藏语称为“ཆུར་ཐུད།”，在融化的酥油中加入奶渣、白砂糖搅拌并待至凝固即可，在康区和卫藏那曲地区尤为多见（图1中标“3”）。
སྐྱུར་བ་དང་མངར་མོའི་རིགས་གཉིས་ཀྱི་ཆུར་བ་ཚང་མར་སྤྲི་དཀར་རྫས་དང་འོ་སྐྱུར་འབུ་ཕྲ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འདུས་ཡོད་ལ། ཟས་ན་མིའི་ཕོ་བའི་རྒྱུ་མ་ལ་ཕན་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་། ཟས་མི་འཇུ་བ་དང་ཟས་འཇུ་དཀའ་བ་སོགས་ཀྱི་ནད་རྟགས་ཞི་ལྷོད་དུ་གཏོང་བར་ཕན་པ་ཡོད། ཁམ་ཁུལ་གྱི་འབྲོག་པས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན་ཁམ་ཁུལ་གྱིས་སྤྱིར་ན་སྔོ་ཆུར་གྱི་ཆུར་བ་བཟོས་ནས་བྲོ་བ་དེ་བས་ཞིམ་མངར་ལྡན་པ་ཡོང་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། རིགས་བཞི་པ། གྲོ་ཐུད། གོ་རེ་དང་མར། ཆུར་བ་སོགས་བཟའ་བཅའི་རྒྱུ་ཆ་བྱས་ནས་བཟོས་པ་ཞིག་ཡིན། གོ་རེ་ཆུ་ཁོལ་ནང་སྦངས་རྗེས་ཚ་བའི་སྐབས་དང་བསྟུན་ནས་མར་དང་ཆུར་བ་སོགས་བཟའ་བཅའི་རྒྱུ་ཆ་དཀྲུག་ནས་སྙོམས་པོ་བཟོས་ཏེ་མར་རྦད་དེ་ཞུ་བ་མ་ཟད་གོ་རེ་ནང་དུ་འདྲེས་ནས་ཐད་ཀར་བཟའ་ཆོག་ལ་འོ་ཇའི་ནང་སྦངས་ཀྱང་ཆོག། (པར་རིས་དང་པོའི་"4"ལ་གསལ།)
康区牧区有酸、甜两类奶渣，藏语分别称为“སྔོ་ཆུར།”、“སྐྱ་ཆུར།”，甜奶渣（སྔོ་ཆུར།）是由提炼酥油后的脱脂牦牛奶加酸奶熬煮至有成块奶渣形成并出酸汁水后，将奶渣倒入布袋控尽酸汁水后晾晒而成，味偏甜；酸奶渣（སྐྱ་ཆུར།）与甜奶渣食材与做法部分相同，但不会将析出的酸汁水控尽，而是一直放在火炉上熬煮使酸汁水渗入奶渣后晾干而成，味偏酸。
酸、甜两类奶渣均含有丰富的蛋白质和乳酸菌，食用对人体胃肠道十分有益，有助于缓解积食或消化不良等症状。据康区牧民介绍，康区一般用甜奶渣做奶渣糕，使其口味更佳香甜。
第四种：面饼酥油糕，藏语称为“”，以面饼、酥油和奶渣作为食材。面饼在白开水中煮熟后，需趁热与酥油、奶渣等食材搅拌混匀，使酥油完全融化并渗入面饼中，可直接食用也可泡在奶茶里（上图标“4”）。
第五种：酸奶糕，藏语称为“ཞོ་ཐུད།”，是当今藏区较为少见的一种传统糕点。由牦牛奶酸奶倒入氆氇袋后，使酸奶中的汁水控尽后，由粘稠无水分的酸奶制成。
酸奶糕相对其他藏式糕点做法较为独特，可晾制成干的酸奶糕，也可加入奶渣等做成软的酸奶糕。酸奶糕一般会在缺少酥油时充当酥油食用，可在酸奶糕上倒少量奶茶，再放青稞面拌成糌粑吃。
རིགས་དྲུག་པ། གྲོ་མའི་ཐུད། བཙོས་ཟིན་པའི་གྲོ་མ་དང་མར། རྩམ་པ་བཅས་བཟའ་བཅའི་རྒྱུ་ཆ་བྱས་ནས་བཟོས་པ་ཞིག་ཡིན། མངར་ཞིང་ཞིམ་པའི་གྲོ་མ་ནི་ཐུད་འདིའི་རིགས་ཀྱི་ཆེས་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་བྲོ་བ་ཡིན།
第六种：人参果（蕨麻）酥油糕，藏语称为“ གྲོ་མའི་ཐུད།”，由煮熟的蕨麻、酥油和糌粑为食材，甘甜香糯的蕨麻是此类糕点最特色的风味。
བོད་ཀྱི་ཐུད་ནི་ལུས་ཤུགས་ཁ་གསབ་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་བཟང་པོ་ཞིག་ཡིན།
རྒྱུན་ལྡན་གྱི་"ཞོར་ཟས་ཆུང་ཆུང"་ལ་བརྩིས་ནས་ཐད་ཀར་ཟ་བའམ་ཡང་ན་ཇ་ཆུའི་རྩམ་པའི་ནང་བླུགས་ནས་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཆོག། དེ་མིན། དཔེར་ན་མར་ཐུད་དང་ཕྱེ་ཐུད་སོགས་ཚ་ཚད་མཐོ་བའི་ཐུད་དག་ནི་རྒྱུན་པར་འབྲོག་པ་ཚོ་རུ་བ་སྤོ་བ་དང་ཕྱུགས་འཚོ་བའི་སྐབས་སུ་ཟས་ཆོག། འཁྱེར་བདེ་བ་དང་འཚོ་བཅུད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ལམ་བར་དུ་ལུས་ཤུགས་ཁ་གསབ་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་བཟང་བོ་ཡིན། ད་ལྟ་ཡིན་ནའང་བོད་ཀྱི་འབྲོག་པ་ཚོ་རུ་བ་མ་སྤོས་གོང་བུད་མེད་ཚོས་ཀྱང་སྔ་སྣུར་དུ་ཐུད་བཟོས་ནས་ལམ་བར་དུ་མེ་འབུད་མི་བདེ་བའི་སྐབས་སུ་ཟ་མའི་ཚབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
འདིའི་ཐོག་ནས་ཀྱང་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཟས་མཆོག་ཅིག་གིས་ས་གནས་དེ་གའི་གནམ་གཤིས་ཁོར་ཡུག་མཚོན་པ་མ་ཟད། ད་དུང་སྔོན་རབས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་འཚོ་བ་རོལ་སྟངས་ཀྱང་འདུས་ཡོད་པ་མཐོང་ཐུབ། མི་དམངས་ཀྱིས་ཟས་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བ་དང་ཟས་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་བ་གཏན་འཁེལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
藏地糕点是补充体能的佳品
以上六类糕点在藏地可作为藏历新年、宗教仪轨和婚宴等特殊场合的美味佳品，也可作为日常的“小零食”，直接食用或放入茶水糌粑中享用。
此外，如酥油糕或面糕等这类高热量的糕点也常用于牧人游牧搬迁或放牧时的食用，携带方便且营养丰富，是路途中补充体能的佳品，即使是现在，藏地牧人搬迁前，妇女们也会提前制作糕点以备路途中不便生火时作代餐品。
可见，一道传统美食不仅体现着当地的气候环境，还隐含着先辈们的传统生活方式。民以食为天，而食又以民生而定。
ཆུར་ཐུད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་རྒྱན་སྤྲས་རི་མོ།
奶渣酥油糕较为传统的装饰图案
སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་དུ། སྤྱིར་བཏང་དུ་ཤིང་སྡེར་ནང་དུ་ཐུད་སྣ་ཚོགས་བཞག་ཡོད། གལ་ཏེ་སྒོར་དབྱིབས་སམ་ཟླུམ་གཟུགས་ཀྱི་ཐུད་བཟོ་དགོས་ན་ལག་པས་བཙིར་ནས་བཟོས་ཆོག། འོན་ཀྱང་ཐུད་མང་པོ་བཟོ་དགོས་ན་ཤིང་གིས་བཟོས་པའི་གྲུ་བཞི་དབྱིབས་ཀྱི་ཐུད་གཞོང་ནང་ནས་སྲ་གཟུགས་སུ་བཏང་ནས་བཟོས་ཆོག་ལ་བཟོ་སྐྲུན་གྱི་ལས་ཆོད་ཆེ་རུ་གཏོང་ཐུབ།
制作和盛放糕点的容器
在传统生活中，一般都是以木碟或木盘盛放各类糕点，若要制作圆形或球形的糕点可用手捏制而成，但若制作大量糕点，需在木制的方形“模子”中凝固脱模，提高制作效率。
དེང་སྐབས་བོད་ཁུལ་དུ་རྒྱུན་དུ་མཐོང་བའི་མར་ཐུད་སྣ་ཚོགས་སྟེང་གི་རི་མོའི་རིགས་ཅུང་མང་བར་མ་ཟད་ཚོན་མདོག་ཅན་གྱི་ཀ་ར་སོགས་ཀྱིས་རྒྱན་སྤྲས་བྱེད་པར་དགའ་མོད། འོན་ཀྱང་རྒན་ཀརྨ་བདེ་ལེགས་ཀྱིས་བཤད་རྒྱུར་ཚད་ལྡན་ཡིག་ཆའི་ཐོག་བཀོད་པའི་རྒྱུ་ཆ་དང་ཁོ་རང་ས་ཆ་མང་པོ་ཞིག་དུ་སོང་ནས་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པ་ལས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཐུད་ཀྱི་རྒྱན་རིས་ནི་མར་གྱིས་བཟོས་པའི་ཉི་ཟླ་སྐར་གསུམ་དང་གཡུང་དྲུང་གི་རི་མོ་སོགས་གཙོ་བོར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཅེས་ངོ་སྤྲོད་བྱས།
虽然当今藏区常见的各类酥油糕上的图案类型较多，且喜以彩色的糖果等作为装饰，但嘎玛德来老师介绍说据文献记载和田野调查可知，传统糕点的装饰图案是以酥油捏成的太阳、月亮、星星和雍忠图为主。
各类糕点食材除红糖和白砂糖都取自藏地，且这几种食材营养丰富功效互补，其中酥油以高热量可补充体能和营养，糌粑属粗粮可解酥油之腻，而酸奶和奶渣等益生菌类食材又有助于胃肠道，使各类糕点更易消化吸收。
像酥油糕这类传统的美食，看似制作简单，但深究其食材搭配原理和食用方法，才会为先辈们的饮食智慧而惊叹。
这种有益体质、因地取材，适应高原生活方式和气候的美食，正是传统饮食文化的魅力和精华所在，也是学习和传承传统饮食文化的意义所在。
སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཟས་མཆོག།
སྔོན་བྱོན་མེས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཞིབ་འདེམས་བྱས་པའི་བཟའ་བཅའི་རྒྱུ་ཆ་ཡོད་ལ།
དེ་བས་ཀྱང་བློ་གྲོས་ལྡན་པའི་བཟའ་བཏུང་གི་འདུ་ཤེས་འདུས་ཡོད།
传统美食
有先辈们精挑细选的食材，
更蕴含着智慧的饮食理念。
撰文：阿秀毛翻译：普桑加
迦入纯手工牦牛奶雪花酥
点击图片进入小程序了解
▼
往期文章可点击图片阅读▼不二 ▎ 西藏时髦酷炫的Yak毛墨镜!一切护神之首，大鹏金翅吊坠。
合作及投稿微信：charuspace